برونکوسکوپی تشخیصی ریه | برونکوسکوپی فیبر نوری مصارف تشخیصی و درمانی دارد. از این روش بیشتر برای رویت مستقیم حلق، بینی، حنجره، طناب‌های صوتی، و درخت نایی – برونشی پروگزیمال با اهداف تشخیصی استفاده می‌شود.
انجام آن با آرام بخشی و ایجاد بی‌حسی موضعی توسط لیدوکائین استنشاقی و نیز وارد کردن لیدوکائین به موضع از طریق برونکوسکوپ انجام می‌گیرد. مخاط برونش از نظر توده‌های داخل برونشی، یکپارچگی مخاط، فشردگی از خارج، فشردگی دینامیک، و خون‌ریزی بررسی می‌شود. برونکوسکوپ مجهز به کانالی جهت عبور دادن پنسی بیوپسی، برسی‌های برونشیت، یا سوزن‌هایی برای آسپیراسیون و نمونه‌برداری بافتی است. محلول نمکی شستشوی برونش یا لاواژ برونشی – حبابچه‌ای تزریق کرد. مایع حاصل از شستشوی برونشی را می‌توان از لحاظ سلول‌شناسی بررسی کرده یا کشت و رنگ‌آمیزی‌های اختصاصی روی آن انجام داد. از یک برس برونشی برای خراشیدن مخاط برونشی جمع‌آوری سلول‌ها برای سلول شناسی استفاده می‌شود. با تعبیه ابزارهای مناسب در برونکوسکوپ می‌توان تصاویر فراصوت (اولتراسوند) از مجاری هوایی و بافت‌های مجاور به دست آورد.
فراصوت داخل برونشی endo bronchial ultra soutid (EBUS) از امواج صوتی با تواتر بـالا (در محدودهٔ MHz 20) استفاده می‌کند که تصاویری با قدرت تفکیک بالا از بافت‌های پروگزیمال به دست می‌دهد. می‌توان از این روش برای هدایت آسپیراسیون سوزنی از گره‌های لنفی مدیاستن بهره جست.
موارد درمانی رایج استفاده از برونکوسکوپی عبارتند از: خارج ساختن اجسام خارجی، مکش ترشحات، اتساع مجدد ریه دچار آتلکتازی و کمک به لوله‌گذاری دشوار داخل نای. در مراکز خاص از برونکوسکوپی برای انجام لیزر YAG روی ضایعات داخل برونش، هدایت جای‌گذاری کاتترها جهت انجام براکی‌تراپی برای سرطان ریه، یا هدایت جای‌گذاری استنت استفاده می‌شود. لیزر باریکه‌ای از نور تولید می‌کند که می‌تواند باعث بخار شدن بافت، انعقاد، و نکروز گردد. پروب‌های کرایو با ایجاد تبلور سلولی ناشی از دمای پایین و ترومبوزهای ریز باعث نکروز بافت می‌شوند. از کرایو و الکتروکوتر برای درمان و برطرف ساختن انسداد مجاری هوایی ناشی از تومورهای خوش‌خیم نای – برونش، پولیپ‌ها، و بافت گرانولاسیون استفاده می‌شود. هدف براکی‌تراپی داخل برونش برطرف ساختن انسداد مجاری هوایی ناشی تومورهای مرکزی است. این روش عموماً به عنوان درمان کمکی همراه با پرتوتابی مرسوم از خارج بدن مورد استفاده قرار می‌گیرد. از استنت‌گذاری داخلی نای – برونش می‌توان برای درمان فشردگی مجاری هوایی ناشی از تومورهای بدخیم، فیستول‌های نای – مری، و نرمی نای –برونش (tracheobronchomalacia) استفاده کرد.
دکتر بهروز امامی
فوق تخصص ریه IUC از انگلستان
